Sultan İkinci Abdülhamid 21 Eylül 1842 tarihinde
İstanbul'da doğdu. Babası Sultan Birinci Abdülmecid, annesi Tir-i Müjgan Kadın
Efendi'dir. Annesi Çerkezdir. Sultan İkinci Abdülhamid çok küçük yaşta iken
annesini kaybettiği için öksüz büyüdü ve onu üvey annesi Piristu Kadın
yetiştirdi. Çocukluğunda çok zayıf bir bünyeye sahip olan Sultan İkinci Abdülhamid
sık sık hasta olurdu. Babasının padişahlığı sırasında bu durumu yüzünden özel
ilgi gördü. Çok hoşgörülü bir ortamda büyüdü. Kültür derslerinin yanında
musiki dersleri aldı ve piyano çalmayı öğrendi.
Bekarlığı sırasında çok serbest bir hayat yaşayan Sultan İkinci Abdülhamid,
evlendikten sonra tüm boş zamanını ailesiyle, çocuklarıyla geçirmeye başladı.
Sultan İkinci Abdülhamid, yıkılmak üzere olan Osmanlı İmparatorluğu'nu 33
yıl ayakta tutmayı başarmış büyük bir padişahtır. Dindar bir insan
olan Sultan İkinci Abdülhamid ibadetlerini aksatmazdı. Hayırsever ve cömert bir insan
olan Sultan İkinci Abdülhamid, sıradan bir vatandaş gibi yaşardı. Yunan seferi
sırasında, kendisine hazinede yeterli para bulunmadığı söylenince, atalarından
kalma şahsi servetinden masrafları karşılamış, devletten beş kuruş almamıştı.
Boş vakitlerini marangozhanede geçirir, harika eşyalar yapar, bunları sattırır ve
parasını fakire fukaraya dağıttırırdı. Son derece şefkatli bir insan olan Sultan
İkinci Abdülhamid'in kendisini öldürmek isteyenleri bağışlaması, dünya siyaset
tarihinde görülmemiş bir olaydır. Sultan İkinci Abdülhamid, kültüre önem vermiş
ve eğitim konusunda hizmet verecek birçok mekan yaptırmıştır.
Üniversiteler, Güzel Sanatlar Akademisi, Ticaret ve Ziraat Okulları kuran Sultan
İkinci Abdülhamid, ilk ve orta dereceli okullar, dilsiz ve kör okulları, kız meslek
okulları da yaptırmıştır. Vilayetlere liseler, kazalara ortaokullar kurmakla beraber,
ilkokulları köylere kadar ulaştırdı.
İstanbul'da Şişli Etfal Hastahanesi'ni ve Darülaceze'yi kendi şahsi parasıyla
yaptırdı. Hamidiye adı verilen nefis içme suyunu borularla İstanbul'a getirtti.
Karayollarını Anadolu içlerine kadar uzatan Sultan İkinci Abdülhamid, Bağdat'a ve
Medine'ye kadar da demiryolları döşetmiştir. Büyük şehirlere atlı tramvay hatları
döşetti.